Astma
Bij astma zijn de luchtwegen vaak ontstoken en daardoor vernauwd. Kinderen met astma hebben erg prikkelbare luchtwegen en zijn vaak allergisch voor stof, stuifmeel of dieren. Astma en allergieën kunnen erfelijk zijn. Als kinderen ouder worden, verminderen de klachten meestal. Bij een ernstige vorm van astma of longproblemen kan het zijn dat zij hier niet overheen groeien.
Astma-aanval: moeilijk ademen
Bij een astma-aanval gebeurt er van alles in de longen. Zodra ze geprikkeld worden door stoffen waar uw kind gevoelig voor is, zwellen de slijmvliezen in neus, keel en longen op. De slijmvliezen produceren meer vocht en slijm dan anders. De spiertjes die om de luchtwegen heen zitten, raken verkrampt en trekken samen. Ze maken de luchtwegen smaller en ademen wordt daardoor moeilijker. De longen raken overvol met lucht, die niet genoeg ververst wordt. Al deze reacties samen vormen een astma-aanval. Bij een astma-aanval kan uw kind veel minder lucht in- of uitademen dan anders en dit gevoel kan heel angstig zijn. Het is echter niet direct gevaarlijk.
Astma geeft niet elke dag klachten. Toch is het een ziekte die niet over gaat. Dit komt doordat de longen bij astma altijd een beetje ontstoken zijn. Dat is niet hetzelfde als een longontsteking: bij een longontsteking zijn de longen meestal ontstoken door een bacterie. Een behandeling met medicijnen geneest de longontsteking vrij snel. Astmaklachten kunnen soms weken tot maanden aanhouden bv na griep. Soms zijn er periodes waarin uw kind weinig tot niets merkt van zijn/haar astma. Dan lijkt de astma genezen, maar is het niet.
Medicijnen bij kinderen met astma
Astma betekent bijna altijd dat uw kind medicijnen krijgt van zijn arts. Het goede nieuws is dat met deze medicijnen astma meestal goed onder controle is te houden. Onder controle wil zeggen dat uw kind zo min mogelijk klachten heeft en een normaal leven leidt. Medicijnen worden ingeademd met een inhalator (een puffer), zo komen ze direct in de longen terecht. Soms wordt er gekozen voor medicijnen in tabletvorm.
Hoe vaak komt astma bij kinderen voor?
Ongeveer 5 tot 15 procent van de Nederlandse kinderen heeft in meer of mindere mate last van astma.
Wat zijn de risicofactoren?
Kinderen van ouders die roken hebben op latere leeftijd een grote kans op astma.
Wat zijn de klachten en symptomen van astma bij kinderen?
Hoesten, kortademigheid en piepen bij het ademhalen zijn symptomen van astma. Kinderen met astma hebben vaak ook een minder goede conditie en hebben problemen met bewegen. Sporten is lastig, uw kind kan sommige oefeningen niet meedoen bij de gymles en daardoor buiten de groep vallen. Hierdoor verliest uw kind misschien wel het plezier in bewegen, terwijl bewegen juist erg belangrijk is. Veel kinderen hebben last van inspanningsastma. Uw kind is dan extra benauwd en piept bij het ademhalen. Wanneer uw kind ernstige astma heeft, kan de stand van de ribben en rug veranderen. Vaak gebeurt dit op het moment dat uw kind benauwd is.
Wat is er aan de klachten te doen?
Astma is niet te genezen, maar door goede behandeling kunt u de klachten van uw kind vaak wel onder controle krijgen. U wilt natuurlijk dat uw kind zo min mogelijk last heeft van zijn of haar klachten. Door te letten op een paar kleine dingen, kunt u hieraan bijdragen.
Wat kan ik zelf doen?
Voor kinderen met astma is het belangrijk dat er geen prikkelende stoffen zijn in hun omgeving. Heeft uw kind last van bepaalde prikkels, zoals stof, huisdieren of sigarettenrook? Vermijd deze dan zoveel mogelijk. Dat kan soms betekenen dat uw gezin misschien afscheid moet nemen van de hond of poes. Het is erg belangrijk dat er niet gerookt wordt in uw huis of in de buurt van uw kind. Probeer ook om meubels in uw huis te plaatsen die niet veel stof of pluis veroorzaken. Verder kunt u uw kind helpen om gecontroleerd te bewegen, wij kunnen u en uw kind daarin begeleiden en adviseren. Ook kunt uw kind begeleiden in medicijngebruik en in het herkennen en hanteren van klachten.
Hoeveel last krijgt mijn kind van astma?
Het is moeilijk te zeggen hoeveel invloed astma heeft op het leven van uw kind. Het ene kind heeft met de juiste behandeling en de juiste manier van leven weinig last. Een ander blijft er meer last van houden. Het kan van moment tot moment verschillen hoeveel last uw kind heeft. Soms kan uw zoon of dochter ‘s ochtends niet naar school, terwijl het ‘s middags weer kan buitenspelen. Anderen begrijpen niet altijd hoe dat komt. Een goede manier om dit uit te leggen is om uw kind op school een spreekbeurt te laten geven over astma.
Kinderfysiotherapie bij astma
Wij geven u en uw kind meer informatie over astma en vertellen over de behandeling. Daarnaast begeleiden we bij het verbeteren van de conditie en proberen we uw kind weer plezier te geven in bewegen en sporten. Als uw kind met inspanningsastma op de goede manier medicijnen gebruikt, kan uw kind namelijk sporten. Wij kunnen u informeren welke sporten geschikt zijn en leren uw kind om de klachten te herkennen en daarmee om te gaan. Uw kind moet dan wel een goede warming-up doen en de ademcontrole toepassen. Door gerichte begeleiding kan uw kind beter bewegen en deelnemen aan sport.
Daarnaast kunnen wij uw kind huf- en hoesttechnieken aanleren. Veel kinderen vinden het namelijk moeilijk om op een goede manier te hoesten. Bij huffen ademt uw kind krachtiger uit terwijl de keel open blijft. Het doel hiervan is om het slijm beter op te kunnen hoesten. Het is ook belangrijk dat uw kind leert om iedere dag oefeningen te doen en medicijnen in te nemen. Tot slot is het belangrijk dat uw kind de symptomen van de klachten herkent. Als uw kind controle heeft over de klachten, heeft het vaak meer zelfvertrouwen. Uw kind zal minder bang zijn om zich in te spannen en dat is goed voor de behandeling.
Acute bronchitis
Als uw kind acute bronchitis heeft kan uw kind zich flink beroerd voelen met koorts, een benauwd gevoel en pijn. Het is belangrijk om rustig aan te doen en voldoende tijd te nemen om te herstellen. Eet gezond en zorg voor voldoende nachtrust zodat de weerstand van uw kind weer kan verbeteren. Acute bronchitis is vervelend, maar gelukkig gaat het meestal vanzelf over.
Hyperventilatie
Een kind met hyperventilatie ademt letterlijk te veel. Het ademt te snel en/of te diep. Wanneer we normaal ademen, ademen we zuurstof in en koolzuur uit. Wanneer je kind hyperventileert ademt het meer zuurstof in, wat op zich geen probleem vormt, maar ook meer koolzuur uit. Het uitademen van te veel koolzuur kan leiden tot te lage koolzuurwaarden in het bloed van je kind. Dit kan de volgende typische symptomen van hyperventilatie veroorzaken:
- Duizeligheid, een licht gevoel in het hoofd
- Kortademigheid
- Pijn in de borst
- Hartkloppingen
- Angst(gevoelens)
- Opzwellen, boeren laten, winderigheid
- Slap voelen, verstrooidheid, concentratieproblemen
- Tintelingen of stijfheid in de armen en rond de mond
- Spierkrampen in handen en voeten pijn in de borst
Hyperventilatie bij je kind kan optreden als een plotselinge aanval, dit noemen we acute hyperventilatie, maar kan ook een bijna constante verkeerde manier van ademen worden, waardoor de hyperventilatie chronisch wordt. Wanneer je kind bang wordt dat het hyperventileren zich zal herhalen kan het terechtkomen in een vicieuze cirkel van hyperventilatie en angst hiervoor. De angst en paniek van het kind zal een volgende aanval van hyperventilatie uitlokken. Dit fenomeen heet het hyperventilatiesyndroom. Hyperventilatie is geen ziekte, maar een reactie van je kind op angstgevoelens, stress en paniek. Wanneer hyperventilatie echter zijn chronische vorm bereikt is een behandeling door een arts en/of therapeut nodig.
Waarom heeft je kind hyperventilatie?
Hyperventilatie bij je kind kan uitgelokt worden door psychische, emotionele of milieugebonden factoren. Soms is er een duidelijke oorzaak voor het hyperventileren van je kind zoals een verkeersongeval of een zware emotionele klap zoals het overlijden van een naaste. Hyperventilatie heeft echter veel vaker te maken met angstgevoelens, zoals faalangst, onzekerheid en stress. Uit onderzoek blijkt dat kinderen met hyperventilatie vaak gevoelige kinderen zijn die verkeerd omgaan met hun (angst)gevoelens en de eisen die het leven stelt. Er kunnen ook andere oorzaken voor hyperventilatie zijn zoals bijvoorbeeld een verkeerde ademgewoonte, het steeds door de mond ademhalen, een luide en stoffige omgeving, te snel en zonder pauzes spreken en bloedarmoede. Onthoudt echter dat hyperventilatie het vaakst samengaat met angst, onzekerheid, stress en het niet op een juiste manier omgaan met de eisen die het leven, de school, de ouders stellen.
Je kind heeft hyperventilatie, wat kan je als ouder doen?
Wanneer je denkt dat je kind lijdt aan (chronische) hyperventilatie, dan moet er eerst een juiste diagnose gesteld worden door een arts of therapeut. Er moet onderzocht worden wat de redenen zijn van het hyperventileren van je kind. Wij kunnen middels kinderfysiotherapeutische begeleiding helpen bij het aanleren van een juiste ademhalingstechniek, ontspanningsoefeningen en adviezen over het omgaan met stress, angstgevoelens, een goede slaaphygiëne, gezonde voeding en een juiste lichaamsbeweging. Daarnaast kan het soms zinvol zijn om door te verwijzen naar bv een kinderpsycholoog, om de angstgevoelens en stress beter te kunnen begrijpen en onder controle te kunnen krijgen.
Wanneer je kind een aanval krijgt dan moet je als ouder kalm proberen blijven en je kind zo veel mogelijk gerust proberen te stellen. Wanneer je kind zich bevindt in een drukke omgeving, probeer het dan mee te nemen naar een rustige, aparte ruimte met, indien mogelijk, frisse lucht. Help je kind rustig te ademen, eventueel door het in een papieren zak te laten ademen. Dit zorgt ervoor dat je kind het te veel uitgeademde koolzuur weer inademt. Is er geen papieren zak voor handen, laat je kind dan ademen met de handen als een kommetje gevouwen over de neus en mond of vraag je kind adem te halen alsof het zachtjes een kaars uitblaast. Soms helpt het afleiden van je kind. De belangrijkste taak als ouder blijft het op een kalme en ondersteunde manier begeleiden van je kind tijdens de behandeling tegen of wanneer je kind een aanval van hyperventilatie heeft.